Từ những cơ sở pháp lý trên, Ban Thường vụ Thành ủy Thủ Đức đã ban hành Thông tri số 14-TT/TU ngày 06 tháng 10 năm 2022 về lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án; Ủy ban nhân dân thành phố Thủ Đức ban hành Kế hoạch số 375/KH-UBND ngày 19/8/2022 về công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; phát huy vai trò hệ thống chính trị đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình bị ảnh hưởng trong dự án đồng thuận chủ trương Đầu tư xây dựng đường Vành Đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh đoạn qua địa bàn thành phố Thủ Đức thuộc 04 phường (phường Long Bình, Long Trường, Trường Thạnh và Long Thạnh Mỹ) trong năm 2025, với chiều dài toàn tuyến khoảng 14,73 km, diện tích thu hồi đất khoảng 139 ha, hơn 656 hộ gia đình, tổ chức, cá nhân (trong đó có 15 hồ sơ tổ chức) sớm đưa dự án vào khai thác trong năm 2026, chia làm 02 dự án thành phần, cụ thể:
1. Dự án thành phần tuyến 1A (Tân Vạn - Nhơn Trạch): đoạn qua phường Long Trường thuộc thành phố Thủ Đức, do Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận làm chủ đầu tư, có chiều dài tuyến 2,45 km, chiều rộng tuyến 82,5m, với 72 hồ sơ/ 96 thửa đất (trong đó, có 01 tổ chức Nông trường dừa đã thu hồi đất; 72 hồ sơ cá nhân/96 thửa đất) với diện tích 35,7194 ha. Đến nay đã hoàn thành điều tra, khảo sát, đo vẽ bồi thường và thẩm định hồ sơ pháp lý: 96/96 thửa đất (theo bản đồ vị trí số 9308/GĐ-TNMT ngày 10/5/2018 của Sở Tài nguyên và Môi trường phê duyệt ngày 17/6/2022), đã tổ chức tiếp xúc, đối thoại 64/72 hồ sơ (trong đó 44 hộ dân đã đồng thuận đạt tỷ lệ 70%), đang tiến hành hoàn tất phương án và trình chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của dự án, ban hành Quyết định phê duyệt phương án, Quyết định Bồi thường để thực hiện chi trả theo quy định.
2. Dự án thành phần tuyến 1B - 2B: đoạn qua 04 phường: phường Long Bình, Long Trường, Trường Thạnh và Long Thạnh Mỹ thuộc thành phố Thủ Đức, do Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông Thành phố Hồ Chí Minh là chủ đầu tư, có chiều dài toàn tuyến 12,28 km, với diện tích thu hồi đất 103,2806ha (trong đó có 15 tổ chức, 584 hộ dân). Đến nay các phường đã phối hợp Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức cắm ranh và nhận bàn giao ranh, mốc thu hồi đất cơ bản hoàn tất; đã và đang triển khai điều tra, khảo sát, kiểm đếm cây trồng, vật nuôi, đo vẽ hiện trạng nhà, đất thu hồi đất từng tổ chức, cá nhân, hộ gia đình và thẩm định hồ sơ pháp lý để tiến hành thực hiện bồi thường theo quy định, phấn đấu hoàn thành công tác thẩm định hồ sơ pháp lý, tổ chức hiệp thương và chi trả bồi thường trước 30/6/2023.
3. Về thực hiện bồi thường, hỗ trợ các loại đất công, đất lấn chiếm biền, rạch và trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước khi thực hiện bồi thường thu hồi đất (thực hiện theo Điều 69 Luật Đất đai 2013):
3.1. Trường hợp Nhà nước thu hồi đất, nếu có đủ điều kiện được bồi thường về đất (Điều 74 luật Đất đai năm 2013):
a) Người sử dụng đất khi Nhà nước thu hồi đất nếu có đủ điều kiện được bồi thường quy định tại Điều 75 của Luật Đất đai năm 2013 thì được bồi thường.
b) Việc bồi thường được thực hiện bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh quyết định tại thời điểm có quyết định thu hồi đất.
c) Việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm dân chủ, khách quan, công bằng, công khai, kịp thời và đúng quy định của Pháp luật.
3.2. Trường hợp Nhà nước thu hồi đất, nếu không có đủ điều kiện thì không được bồi thường về đất (Theo điều 82 luật Đất đai năm 2013):
a) Đất được Nhà nước giao không thu tiền sử dụng đất, trừ trường hợp đất nông nghiệp được Nhà nước giao cho hộ gia đình, cá nhân quy định (khoản 1 Điều 54) luật Đất đai năm 2013; Đất được Nhà nước giao cho tổ chức thuộc trường hợp có thu tiền sử dụng đất nhưng được miễn tiền sử dụng đất.
b) Đất được Nhà nước cho thuê trả tiền thuê đất hàng năm; đất thuê trả tiền thuê đất một lần nhưng được miễn tiền thuê đất, trừ trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất thuê do thực hiện chính sách đối với người có công cách mạng; Đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn; Đất nhận khoán để sản xuất nông lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, làm muối.
c) Đất được Nhà nước giao để quản lý; đất công bị thu hồi (khoản a, b, c Điều 64; khoản 1 Điều 65 Luật Đất đai 2013); Trường hợp không đủ điều kiện cấp Giấy chứng nhận theo Điều 20, 22 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP thì được xem xét hỗ trợ theo quy định của chính sách này.
3.3. Trường hợp diện tích đo đạc thực tế khác với diện tích ghi trên giấy tờ về quyền sử dụng đất (Điều 12 Nghị định số 47/2014/NĐ-CP, Điều 13 Quyết định số 28/2018/QĐ-UBND, Điều 18 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP, Khoản 1, 2 và khoản 3 Điều 100 của Luật Đất đai năm 2013)
a) Nếu diện tích đo đạc thực tế lớn hơn diện tích ghi trên giấy tờ về quyền sử dụng đất (do trước đây đo đạc thiếu chính xác, tự khai hoang, nhận chuyển nhượng hoặc kê khai không hết diện tích, ranh giới thửa đất đã được xác định không thay đổi, không tranh chấp, không lấn chiếm với những người sử dụng đất liền kề) , được Ủy ban nhân dân phường xác nhận không có tranh chấp đối với phần diện tích đo đạc thực tế để tính bồi thường hoặc hỗ trợ theo chính sách quy định.
Đối với phần diện tích đất lớn hơn diện tích đất ghi trên giấy tờ về quyền sử dụng đất (do hành vi lấn, chiếm mà có thì không được bồi thường về đất nhưng được xét hỗ trợ theo thời điểm sử dụng đất), được Ủy ban nhân dân phường xác nhận không có tranh chấp đối với phần diện tích đo đạc thực tế để tính bồi thường hoặc hỗ trợ theo chính sách quy định.
b) Trường hợp diện tích đo đạc thực tế nhỏ hơn diện tích ghi trên giấy tờ về quyền sử dụng đất (do bị sạt lở, hoặc các yếu tố tự nhiên gây ra và xảy ra sau thời điểm kế hoạch sử dụng đất hàng năm được duyệt) thì phần diện tích chênh lệch giữa diện tích đo đạc thực tế và diện tích ghi trên giấy tờ được tính hỗ trợ, được Ủy ban nhân dân phường xác nhận; thì Mức hỗ trợ bằng 100% đơn giá đất tương ứng với mục đích sử dụng đất bị thu hồi theo chính sách quy định.
3.4. Trường hợp diện tích đất sau thu hồi đất còn lại nhỏ và ngoài ranh dự án (Điều 16 Quyết định số 28/2018/QĐ-UBND):
a) Trường hợp sau khi thu hồi, diện tích đất ở còn lại của người sử dụng đất không đủ điều kiện về diện tích đất ở tối thiểu để cấp giấy phép xây dựng theo quy định hoặc diện tích đất nông nghiệp còn lại nhỏ hơn quy định của Thành phố Hồ Chí Minh về hạn mức tách thửa, không thể tiếp tục sản xuất nông nghiệp hoặc không đủ điều kiện chuyển mục đích sử dụng đất. Nếu người bị thu hồi đất có yêu cầu Nhà nước thu hồi phần diện tích đất còn lại thì Ủy ban nhân dân thành phố Thủ Đức thực hiện việc thu hồi đất và bồi thường, hỗ trợ phần diện tích này theo chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được duyệt của dự án đang triển khai thực hiện; Ủy ban nhân dân phường chịu trách nhiệm quản lý quỹ đất này theo quy định của luật Đất đai.
b) Khi hoàn tất công tác bồi thường thu hồi đất của dự án, Ủy ban nhân dân phường chịu trách nhiệm tổng hợp, báo cáo toàn bộ quỹ đất dôi dư này đến Ủy ban nhân dân thành phố Thủ Đức tiếp quản, đề xuất Trung tâm Phát triển Quỹ đất thành phố Hồ Chí Minh xử lý theo quy định của Pháp luật.
3.5. Đối với phần diện tích đất trong lộ giới; hành lang bảo vệ đê điều, sông, rạch và các công trình công cộng:
a) Các trường hợp trước đây khi cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà không được Nhà nước công nhận phần đất thuộc lộ giới, các công trình công cộng, đê điều, sông, rạch nhưng người sử dụng đất vẫn đang quản lý sử dụng phần diện tích đất này, thì khi Nhà nước thu hồi đất sẽ bồi thường hoặc hỗ trợ theo mục đích sử dụng tương ứng. Trường hợp đất có nguồn gốc do Nhà nước quản lý thì không tính bồi thường mà được xem xét hỗ trợ theo chính sách quy định
b) Trường hợp nhà, đất thuộc hành lang bảo vệ đê điều, sông, rạch và các công trình công cộng mà trước đây thuộc sở hữu Nhà nước không bán hóa giá hoặc xét công nhận quyền sử dụng đất ở, quyền sở hữu nhà ở thì không xét bồi thường, hỗ trợ.
c) Trường hợp nhà, đất thuộc lộ giới mà trước đây thuộc sở hữu Nhà nước không bán hóa giá hoặc xét công nhận quyền sử dụng đất ở, quyền sở hữu nhà ở thì tính hỗ trợ:
- Nếu đang ký hợp đồng thuê và có nộp tiền thuê theo quy định: Tính hỗ trợ bằng 60% giá trị nhà, đất.
- Nếu không ký hợp đồng thuê: Tính hỗ trợ bằng 60% giá trị nhà, đất nhưng phải khấu trừ tiền thuê nhà qua các thời kỳ theo đơn giá quy định.
4. Đảng ủy, Ủy ban nhân dân 04 phường (phường Long Bình, Long Trường, Trường Thạnh và Long Thạnh Mỹ) phát huy vai trò hệ thống chính trị đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình bị ảnh hưởng trong dự án đồng thuận chủ trương Đầu tư xây dựng đường Vành Đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh đoạn qua địa bàn thành phố Thủ Đức hoàn thành cơ bản công tác Bồi thường, thu hồi đất trước 30 tháng 6 năm 2023 như sau:
- Tăng cường công tác tuyên truyền, công khai chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án khi Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh phê duyệt và ban hành chính thức; đảm bảo sự đồng bộ thống nhất, liên thông và phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội của cả hệ thống chính trị từ thành phố đến cơ sở, nâng cao nhận thức sâu sắc về ý nghĩa và tính cấp bách của dự án, kế cả vai trò trách nhiệm người đứng đầu, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, ưu tiên bố trí nguồn lực đảm bảo tiến độ kế hoạch đề ra; nhất là coi trọng sự đồng thuận xã hội và lợi ích của người dân trong thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ; tập trung quan tâm, chuẩn bị đầy đủ quỹ nhà ở, đất ở tái định cư hoặc căn hộ chunng cư tại địa bàn phục vụ công tác bồi thường đạt hiệu quả cao nhất.
- Phát huy vai trò của Ban Chỉ đạo, Tổ giúp việc của Ban Chỉ đạo, duy trì chế độ giao ban tuần, tháng, quý, kịp thời tham mưu giải quyết những vấn đề phát sinh, vướng khó của cơ sở, chủ đầu tư và nguyện vọng của Người dân, nhằm hạn chế thấp nhất việc khiếu kiện đông người, vượt cấp, gây mất an ninh trật tự trên địa bàn thành phố Thủ Đức.
- Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố, các tổ chức chính trị - xã hội thành phố và phường; trong triển khai chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của dự án; Qua đó, phát hiện những điểm chưa phù hợp để có giải pháp tham mưu Ban Thường vụ Thành ủy Thủ Đức, Ban Chỉ đạo dự án xử lý kịp thời các dư luận xã hội để các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình hưởng ứng chủ trương đầu tư xây dựng đường Vành Đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh, đoạn qua địa bàn thành phố Thủ Đức hoàn thành công tác thu thập pháp lý và bồi thường thu hồi đất trước 30 tháng 6 năm 2023, đúng tiến độ kế hoạch của Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh và thành phố Thủ Đức đề ra.
Các chi bộ, đảng bộ cơ sở, chính quyền, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các Tổ chức chính trị - xã hội thành phố Thủ Đức tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, quán triệt, tuyên truyền các Nghị quyết, Chỉ thị, Kế hoạch, Thông tri của Quốc hội, Chính phủ, Thành ủy, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh và Thành ủy, Ủy ban nhân dân thành phố Thủ Đức; phân công giao nhiệm vụ cụ thể đến từng cấp ủy và cán bộ đảng viên thực hiện tốt các nội dung, giải pháp liên quan đến công tác triển khai thực hiện dự án Vành Đai 3 Thành phố Hồ Chí Minh trên địa bàn thành phố Thủ Đức đúng tiến độ kế hoạch của Ban Thường vụ Thành ủy Thủ Đức./.